11.Sınıf 2.yazılı Edebiyat sınav konuları nelerdir ?
11. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 2. sınavı için detaylı, açıklamalı bir rehber. Sınav konuları genel olarak müfredat doğrultusunda Halk Edebiyatı, Divan Edebiyatı ve Tanzimat Dönemi’ni kapsar. Ancak öğretmeninizin vurguladığı özel konuları dikkate almanız önemlidir. Aşağıda, bu dönemlerde işlenen konuların özetlerini detaylı şekilde ele alıyorum:
Yazı İçeriğimiz
1. Halk Edebiyatı
Genel Özellikleri
- Halk edebiyatı sözlü kültürden doğmuş, halkın yaşamını, inançlarını, geleneklerini yansıtan bir edebiyattır.
- Dini-Tasavvufi, Âşık ve Anonim olmak üzere üç kola ayrılır.
A. Âşık Edebiyatı
- Aşıklar, saz eşliğinde şiir söylerler. Şiirlerinde halkın dili, günlük yaşamı ve duygu dünyası yer alır.
- Nazım Biçimleri:
- Koşma: Aşk, doğa güzellikleri, kahramanlık gibi temalar işler. 11’li hece ölçüsüyle yazılır.
- Semai: Daha lirik bir türdür; 8’li hece ölçüsüyle yazılır.
- Varsağı: Güney Anadolu’da gelişmiş, yiğitçe bir üsluba sahiptir.
- Destan: Uzun soluklu, olayları anlatan şiirlerdir.
- Sanatçılar: Karacaoğlan, Aşık Veysel gibi önemli isimler öne çıkar.
B. Anonim Halk Edebiyatı
- Yazarı belli olmayan eserlerden oluşur. Masallar, mani, türkü, bilmece gibi türler içerir.
- Türküler: Toplumsal olaylar, aşk, doğa gibi konular işlenir.
- Maniler: Dört mısralık, hece ölçüsüyle yazılmış anonim şiirlerdir.
- Masallar ve Destanlar: Olağanüstü olayları, halkın değerlerini işler.
C. Dini-Tasavvufi Halk Edebiyatı
- İslam kültürünün etkisiyle gelişmiştir. Allah sevgisi, tasavvuf düşüncesi gibi konular işlenir.
- Nazım Türleri:
- İlahi: Allah’a duyulan sevgiyi ifade eder.
- Nefes: Bektaşi şairlerinin Allah sevgisini anlattığı şiirlerdir.
- Sanatçılar: Yunus Emre, Hacı Bektaş Veli.
2. Divan Edebiyatı
Genel Özellikleri
- Divan edebiyatı, İslam kültürü etkisiyle oluşmuş ve “yüksek zümre” edebiyatı olarak da anılmıştır.
- Arapça ve Farsça kelimelerle süslü bir dil kullanılmıştır.
- Şiirlerde estetik, aşk, tabiat, tasavvuf gibi konular işlenir.
A. Divan Edebiyatının Nazım Biçimleri
- Gazel:
- Aşk, güzellik, ayrılık temalarını işler.
- Beyitlerden oluşur, uyak düzeni aa, ba, ca şeklindedir.
- Örnek şairler: Fuzuli, Baki.
- Kaside:
- Dinî ya da övgü amacıyla yazılır.
- Giriş (nesib), methiye, tegazzül, dua gibi bölümleri vardır.
- Örnek şairler: Nef’i.
- Mesnevi:
- Hikâye ve olay anlatımında kullanılan nazım biçimidir.
- Uyak düzeni aa, bb, cc şeklindedir.
- Mevlana’nın Mesnevi adlı eseri bu türün en ünlü örneklerindendir.
- Şarkı:
- Türklerin Divan edebiyatına kazandırdığı bir türdür.
- Beste ile söylenir, özellikle Lale Devri’nde gelişmiştir.
- Örnek şairler: Nedim.
B. Divan Edebiyatının Nesir Türleri
- Siyer: Peygamberlerin hayatını anlatır.
- Sefaretname: Elçilerin seyahatlerini anlatır.
- Tezkire: Biyografi niteliğindedir.
3. Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı
Tanzimat Edebiyatının Genel Özellikleri
- Batı etkisiyle gelişen ilk Türk edebiyatıdır (1860’tan sonra).
- Sanat toplum içindir anlayışı benimsenmiştir.
- İlk roman, tiyatro ve gazeteler bu dönemde yazılmıştır.
Tanzimat 1. Dönem
- Konular: Hürriyet, eşitlik, adalet, vatan sevgisi gibi toplumsal konular.
- Dil: Sade bir Türkçe kullanımı hedeflenmiştir, ancak tam başarı sağlanamamıştır.
- Sanatçılar ve Eserler:
- Şinasi (Tercüman-ı Ahval, ilk Türk gazetesi)
- Namık Kemal (İntibah: İlk edebi roman, Vatan Yahut Silistre: İlk tiyatro eseri)
- Ziya Paşa (Şiir ve İnşa: Halk edebiyatını savunan makale)
Tanzimat 2. Dönem
- Konular: Daha bireysel temalar işlenmiştir (aşk, acı, hayal kırıklığı).
- Dil: Daha ağır ve süslü bir dil kullanılmıştır.
- Sanatçılar ve Eserler:
- Abdülhak Hamit Tarhan (Makber: İlk metafizik şiir)
- Recaizade Mahmut Ekrem (Araba Sevdası: İlk realist roman)
- Samipaşazade Sezai (Sergüzeşt: İlk modern roman)
Tanzimat Romanının Özellikleri
- Teknik bakımdan kusurludur (olay örgüsünde kopukluklar).
- Kahramanlar ya tamamen iyi ya da tamamen kötü olarak betimlenir.
- Romanlarda genellikle doğu-batı çatışması ele alınır.
Tanzimat Tiyatrosu
- Batılı anlamda tiyatro bu dönemde başlamıştır.
- Özellikleri:
- Toplumsal eğitim aracı olarak görülür.
- Trajedi ve komedi gibi türler benimsenmiştir.
- En önemli eserler: Vatan Yahut Silistre, Zoraki Tabip.
4. Sınav İçin Önemli Kavramlar ve Özetler
Nazım Biçimi ve Türü Arasındaki Fark
- Nazım Biçimi: Şiirin şekli (gazel, kaside, mesnevi vb.).
- Nazım Türü: Şiirin konusu (ilahi, destan, mersiye vb.).
Mazmun ve Alegori
- Mazmun: Divan şiirinde kalıplaşmış sözlerdir. Örneğin, “gül” sevgiliyi, “bülbül” âşığı temsil eder.
- Alegori: Bir fikir veya kavramın sembollerle anlatılmasıdır.
Sanat Anlayışları
- Sanat Toplum İçindir: Tanzimat 1. Dönem’in anlayışıdır.
- Sanat Sanat İçindir: Tanzimat 2. Dönem ve Divan edebiyatında yaygındır.
Örnek Sorular ve Cevaplar
- Soru: Halk edebiyatında âşıkların kullandığı nazım biçimlerinden üç tanesini açıklayın.
- Cevap:
- Koşma: 11’li hece ölçüsüyle yazılır, aşk ve tabiat konuları işlenir.
- Semai: 8’li hece ölçüsüyle yazılır, daha lirik bir üsluba sahiptir.
- Destan: Kahramanlık ve tarihî olaylar anlatılır.
- Cevap:
- Soru: Divan edebiyatında mesnevinin özelliklerini açıklayın.
- Cevap:
- Uyak düzeni aa, bb, cc şeklindedir.
- Uzun olaylar ve hikâyeler için kullanılır.
- Cevap:
- Soru: Tanzimat döneminde tiyatronun toplumsal hayattaki önemi nedir?
- Cevap: Tiyatro, toplumu eğitmek ve bilinçlendirmek amacıyla kullanılmıştır. Vatan sevgisi, hürriyet gibi temalar işlenmiştir.
sınav için ihtiyaç duyduğunuz tüm konuları detaylı şekilde açıklamaktadır. Daha fazla bilgi veya bir konuda derinlemesine açıklama isterseniz, sormaktan çekinmeyin!
