8.sınıf İngilizce dersi için kapsamlı bir ders notu
Yazı İçeriğimiz
Konu: Present Perfect Tense (Şimdiki Zamana Yakın Geçmiş Zaman)
Dersin Amacı:
Öğrencilerin, İngilizce’deki “Present Perfect Tense” yapısını tanıyıp doğru bir şekilde kullanmalarını sağlamak. Bu yapı ile cümle kurmayı ve cümlenin anlamını doğru kavramalarını amaçlıyoruz.
1. Present Perfect Tense Nedir?
Present Perfect Tense, geçmişte belli bir zamanda yapılmış, fakat etkisi hala devam eden olayları anlatır. Türkçede tam olarak karşılığı olmayan bu zaman, “-di, -mış, -miş” anlamlarını verir ve genellikle sonucu şimdiki zamana kadar uzanan durumları ifade etmek için kullanılır. Bu zaman, geçmişte başlayıp günümüze kadar süren deneyimleri, değişimleri veya belirli bir sonuç doğuran olayları anlatmak için kullanılır.
Örnekler:
- “I have visited Paris.” (Paris’e gittim ve bunun etkisi hala sürüyor.)
- “She has finished her homework.” (Ödevini bitirdi ve sonucu şu anda geçerli.)
2. Present Perfect Tense’in Yapısı
Present Perfect Tense yapısında, özne ile birlikte “have” veya “has” yardımcı fiilleri kullanılır. Bunları izleyen fiil ise, her zaman fiilin üçüncü hâli (past participle) olmalıdır.
Olumlu Cümle Yapısı:
Özne + have/has + fiilin üçüncü hâli (V3)
- I / You / We / They + have + V3
- He / She / It + has + V3
Örnekler:
- “I have seen that movie.” (O filmi gördüm.)
- “She has lost her keys.” (Anahtarlarını kaybetti.)
Olumsuz Cümle Yapısı:
Özne + have/has + not + fiilin üçüncü hâli (V3)
- I / You / We / They + have not (haven’t) + V3
- He / She / It + has not (hasn’t) + V3
Örnekler:
- “They haven’t eaten dinner yet.” (Henüz akşam yemeği yemediler.)
- “He hasn’t finished his work.” (İşini bitirmedi.)
Soru Cümlesi Yapısı:
Have/Has + özne + fiilin üçüncü hâli (V3)
- Have + I / you / we / they + V3?
- Has + he / she / it + V3?
Örnekler:
- “Have you ever been to London?” (Hiç Londra’ya gittin mi?)
- “Has she called her mother?” (Annesini aradı mı?)
3. Present Perfect Tense Kullanım Alanları
1. Hayat Boyu Deneyimler
Geçmişte belirli bir zamanda yapılmamış, ancak hayat boyunca edinilmiş deneyimleri anlatmak için kullanılır. Bu kullanımda, tam olarak ne zaman yapıldığı değil, yapılıp yapılmadığı önemlidir.
Örnekler:
- “I have visited several countries.” (Birçok ülkeyi ziyaret ettim.)
- “She has never eaten sushi.” (O hiç suşi yemedi.)
2. Sonucu Şimdiye Kadar Devam Eden Olaylar
Geçmişte başlayan ve etkisi hala devam eden olayları anlatmak için kullanılır.
Örnekler:
- “They have just arrived.” (Onlar az önce geldi.)
- “He has lost his wallet, so he can’t pay.” (Cüzdanını kaybetti, bu yüzden ödeme yapamıyor.)
3. Değişim veya Gelişim Durumları
Zamanla bir değişim veya gelişim gösteren durumları anlatmak için kullanılır.
Örnekler:
- “My English has improved.” (İngilizcem gelişti.)
- “She has become more confident.” (Daha özgüvenli hale geldi.)
4. Belirli Bir Zamandan Beri Devam Eden Durumlar
Bu durumda, “since” ve “for” gibi zarflarla belli bir başlangıç noktasını veya süreci belirtiriz.
- Since: Belirli bir zaman noktasından bu yana
- “I have lived here since 2010.” (2010’dan beri burada yaşıyorum.)
- For: Belirli bir süredir
- “She has worked here for five years.” (Beş yıldır burada çalışıyor.)
4. For ve Since Kullanımı
Present Perfect Tense ile “for” ve “since” zarfları sıkça kullanılır. Bu zarfların cümledeki anlamı şudur:
- For: Belli bir süredir (2 saat, 3 yıl, 10 gün gibi)
- Since: Belli bir zamandan beri (2010’dan beri, Pazartesi’den beri gibi)
Örnekler:
- “I have known him for ten years.” (On yıldır onu tanıyorum.)
- “She has lived here since last summer.” (Geçen yazdan beri burada yaşıyor.)
5. Sık Kullanılan Zaman Zarfları
Present Perfect Tense cümlelerinde, aşağıdaki zaman zarfları yaygın olarak kullanılır:
- Already: Çoktan, zaten
- “She has already finished her homework.” (Ödevini çoktan bitirdi.)
- Yet: Henüz (genellikle olumsuz veya soru cümlelerinde kullanılır)
- “They haven’t arrived yet.” (Henüz gelmediler.)
- “Has he called you yet?” (Seni aradı mı?)
- Just: Az önce, henüz
- “I have just seen him.” (Onu az önce gördüm.)
- Ever: Hiç (soru cümlelerinde kullanılır)
- “Have you ever been to Paris?” (Hiç Paris’e gittin mi?)
- Never: Asla, hiç (olumsuz anlam verir)
- “I have never tried sushi.” (Hiç suşi denemedim.)
6. Alıştırmalar
Aşağıdaki cümleleri Present Perfect Tense’e çevirin ve boşlukları doldurun:
- I __ (be) to London three times.
- She __ (just/finish) her homework.
- They __ (not/start) the project yet.
- you (ever/try) Indian food?
- We __ (live) in this city for five years.
Cevaplar:
- I have been to London three times.
- She has just finished her homework.
- They haven’t started the project yet.
- Have you ever tried Indian food?
- We have lived in this city for five years.
7. Sık Yapılan Hatalar
Present Perfect Tense kullanırken yapılan yaygın hatalar şunlardır:
- Yanlış yardımcı fiil kullanımı: “He have gone” yerine “He has gone” denmelidir.
- Zaman zarfı hataları: Present Perfect Tense geçmişte kesin bir zaman belirtmez, dolayısıyla “yesterday” gibi zarflarla kullanılmaz. Doğru kullanım: “I have already seen that movie.”
- Fiilin yanlış hâli: Fiilin üçüncü hâli (V3) kullanılmalı. Örneğin, “He has go” yerine “He has gone” denmelidir.
8. Özet
Present Perfect Tense, İngilizce’de geçmişte yaşanan fakat etkisi devam eden olayları anlatmak için kullanılan bir zaman dilimidir. “Have/has + fiilin üçüncü hâli” şeklinde kurulan bu yapıda “since”, “for”, “yet” gibi zarflar sıklıkla kullanılır. Bu zaman, geçmişte tam olarak ne zaman yaşandığı önemli olmayan deneyimlerden, hayat boyunca elde edilen tecrübelere kadar geniş bir anlam taşır.
Bu konuyu iyice anlamak, İngilizce dilinde daha akıcı ve doğru cümleler kurmanıza yardımcı olacaktır.